Μέσα σε πολύ θετικό κλίμα και με πολύ μεγάλη συμμετοχή παρευρισκομένων, πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 3 Φεβρουαρίου 2015, η 2η ενημερωτική ημερίδα του ερευνητικού προγράμματος “ECOFLOW: Σύστημα εκτίμησης της αποδεκτής οικολογικής παροχής σε ποτάμια και ρέματα της Ελλάδας” (http://www.ecoflow.hcmr.gr/), με θέμα “Η οικολογική παροχή των ποταμών και η σημασία της ορθής εκτίμησής της”.
Την έναρξη των εργασιών πραγματοποίησε ο Δρ. Η. Δημητρίου του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε., επιστημονικός υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος ECOFLOW, σε συνεργασία με την Αν. Καθ. Ν. Ευελπίδου του Παν/μίου Αθηνών, οι οποίοι εφόσον καλωσόρισαν τους παρευρισκομένους και παρουσίασαν τους εταίρους του έργου, αναφέρθηκαν στην αναγκαιότητα υλοποίησης του συγκριμένου έργου καθώς επίσης και της συμμετοχής και ανταλλαγής εμπειριών των παρευρισκομένων για την μελλοντική εξέλιξη του.
Στην ημερίδα του έργου περευρέθηκε ο Ομότιμος Καθηγητής Γ. Στουρνάρας, πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Υδρογεωλογίας. Στα πλαίσια της ομιλίας του, με τίτλο: “Περί οικολογικής παροχής”, τέθηκαν τόσο οι αρχές της οικολογίας, όσο και οι συσχετισμοί που υπεισέρχονται ως προς την οικολογία, το περιβάλλον καθώς επίσης και τον έμβιο κόσμο. Παράλληλα, έγινε εκτενής αναφορά σε προβλήματα που ταλανίζουν την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα που ασχολείται με θέματα οικολογίας και περιβάλλοντος και τα οποία αποτέλεσαν εφαλτήριο συζητήσεων στο τέλος της Ημερίδας.
Η κα Παπαδάκη, Γεωπόνος, Υπ. Διδάκτορας και μέλος της ομάδας έργου του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. ανέφερε ότι παρακολουθώντας την ιχθυοπανίδα μέσα στο φυσικό της περιβάλλον ανοίγεται ένας νέος δρόμος για την εκτίμηση των οικολογικών παροχών στους ποταμούς. Η τεχνική της υποβρύχιας παρατήρησης εφαρμόζεται για πρώτη φορά σε ελληνικά ποτάμια από το Ι.ΘΑ.ΒΙ.Π.Ε.Υ. (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) για την εκτίμηση των καμπυλών καταλληλότητας ενδιαιτήματος. Με αυτό τον τρόπο διαμορφώνονται οι προτιμήσεις που έχουν συγκεκριμένα είδη ψαριών όπως η πέστροφα και ο ποταμοκέφαλος (βαθμός καταλληλότητας για τα είδη στα υδάτινα ενδιαιτήματα). Στη συνέχεια μετά από την εφαρμογή υδραυλικών μοντέλων είναι δυνατόν να υπολογιστούν οι μεταβολές στην καταλληλότητα ενδιαιτημάτων ανάλογα με τις αλλαγές στην παροχή. Βασικός στόχος αυτής της προσπάθειας είναι η εκτίμηση της οικολογικής παροχής να πραγματοποιείται αξιοποιώντας διαθέσιμη πληροφορία μέσα από τους οργανισμούς και όχι μόνο από υδραυλικά και υδρολογικά δεδομένα. Ωστόσο αυτή η προσέγγιση καλύπτει μόνο μία πτυχή από τα κύρια βιολογικά στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη για μια ολιστική προσέγγιση στην εκτίμηση των οικολογικών παροχών.
Ένα ενδιαφέρον πείραμα το οποίο υλοποιήθηκε με στόχο την κατάρτιση ενός σχεδίου διαχείρισης, ύστερα από τις αρνητικές συνέπειες οι οποίες παρατηρήθηκαν στον τοπικό πληθυσμό ενός ενδημικού και απειλούμενου είδους ψαριού, του γκιζανίου, μετά και την κατασκευή του φράγματος Γαδουρά στην κεντρική Ρόδο, παρουσίασε η κα Μεντζαφού, Γεωλόγος – Υδρογεωλόγος, μέλος της ομάδας έργου του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Τα αποτελέσματα του εν λόγω πειράματος διαχερίσης της οικολογικής βαλβίδας του φράγματος χρησιμοποιήθηκαν για τη βαθμονόμηση ενός υδροδυναμικού μοντέλου, ενώ στη συνέχεια εφαρμόστηκαν διάφορα διαχειριστικά σενάρια οικολογικής παροχής, ώστε τελικά να υπολογισθεί ο απαραίτητος όγκος νερού με τον οποίο το φράγμα θα πρέπει να τροφοδοτεί το ρέμα ετησίως ανάλογα με το υδρολογικό έτος.
Αναφερόμενος στην επίδραση της δομής και της χημικής σύστασης του ιζήματος των ενδιαιτημάτων στην οικολογική παροχή του π. Αχελώου, ο Δρ. Γ. Γιόξας, Υδρογεωλόγος και μέλος της ομάδας του ΕΚΠΑ, τόνισε ότι ένας παράγοντας που διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην οικολογική κατάσταση του ποταμού είναι η διαθεσιμότητα των ιζημάτων για την ανάπτυξη και συντήρηση κατάλληλων ενδιαιτημάτων για την ιχθυοπανίδα. Η σύνθεση και η δομή των ιζημάτων επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους ως προς τη μεταφορά και την απόθεση που και αυτή με τη σειρά της επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό το είδος (υλικό) του υποστρώματος των ενδιαιτημάτων του ποταμού. Για τη συγκεκριμένη περιοχή μελέτης δεδομένα υπαίθρου, όπως οι ταχύτητες της απορροής του ποταμού και οι δειγματοληψίες ιζήματος και νερού, συνδυαστικά με τις καμπύλες καταλληλότητας των ενδιαιτημάτων για συγκεκριμένα είδη ψαριών, επέτρεψαν την περιγραφή των συνθηκών που απαιτούνται για το καλύτερο υπόστρωμα ενδιαιτήματος ποταμού που θα υποστηρίξει την εκτροφή και την αναπαραγωγή συγκεκριμένων ειδών της ιχθυοπανίδας.
Ο Δρ. Α. Βασιλόπουλος, πρόεδρος του ομίλου εταιρειών AVMap (www.avmap.gr) και επικεφαλής των εργασιών ανάπτυξης του υδρο-οικολογικού εργαλείου για την εκτίμηση της οικολογικής παροχής, αναφέρθηκε στο success story του συγκεκριμένου ερευνητικού προγράμματος το οποίο συνδυάζοντας επιστήμονες, πολύπλευρων ερευνητικών αντικειμένων, κατάφερε να μεταφέρει και να μετατρέψει την εμπειρία και τις επιτόπιες παρατηρήσεις, σε ένα χρήσιμο μοντέλο για την εκτίμηση της οικολογικής παροχής, παραμετροποιήσιμο πάντα, ανάλογα με τις ανάγκες των εκάστοτε χρηστών. Ακολούθως, η Δρ. Κ. Κουντουρά, Περιβαλλοντολόγος-Ωκεανογράφος και μέλος της ομάδας ανάπτυξης της υδρο-οικολογικής πλατφόρμας ECOFLOW, εφόσον παρουσίασε εν συντομία τη λειτουργία των λογισμικών για τον υπολογισμό της κατάλληλης σταθμισμένη έκτασης, Weighted Usable Area (WUA) και το εργαλείο υποστήριξης αποφάσεων, Decision Support System (DSS), επισήμανε το πόσο σημαντική συνεισφορά θα αποτελέσει η υποβολή προτάσεων και σχολίων προς βελτίωση της τελικής έκδοσής του εργαλείου και κάλεσε τόσο τους παρευρισκομένους, όσο και τους άμεσα ενδιαφερόμενους χρήστες να συμμετάσχουν σε αυτό.
Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο κτίριο Κωστής Παλαμάς, του Παν/μίου Αθηνών, ενώ υπεύθυνη για την οργάνωσής της ήταν η Αν. Καθ. Ν. Ευελπίδου, του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος. Στην ημερίδα παρευρέθησαν εκπρόσωποι της Ακαδημίας Αθηνών, της Διεύθυνσης Υδροηλεκτρικής Παραγωγής της ΔΕΗ, του ΕΚΒΑΑ/ ΙΓΜΕΜ, του Υπουργείου Εσωτερικών, της Ελληνικής Επιτροπής Υδρογεωλογίας της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας, του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών και ιδιωτικών εταιρειών (Ecos Consulting A.E., ENVECO S.A., ENM A.E., ΕΔΑΦΟΣ Α.Ε.). Επίσης, εντυπωσιακή ήταν η προσέλευση φοιτητών και μελών της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας από ιδρύματα όλης της χώρας.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ανακοινώθηκε ότι στα πλαίσια των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του έργου προβλέπεται κατά τους επόμενους μήνες η διοργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων εκμάθησης του υδρο-οικολογικού εργαλείου και απευθύνθηκε κάλεσμα προς τους σχετικούς ενδιαφερομένους να δηλώσουν συμμετοχή για την οργάνωση των αντίστοιχων ομάδων. Επιπρόσθετα, οι παρευρισκόμενοι ενημερώθηκαν και για την επόμενη ημερίδα του προγράμματος, η οποία θα υλοποιηθεί εντός του ερχόμενου Ιουνίου, στο πλαίσιο της παγκόσμια ημέρας Περιβάλλοντος. Περισσότερες πληροφορίες για τη θεματολογία και το χώρο της επόμενης ημερίδας θα ανακοινωθούν τους προσεχείς μήνες.
Πατήστε εδώ για να δείτε φωτογραφίες από την ημερίδα και εδώ για να δείτε σχετικά βίντεο από την ημερίδα.
Δείτε εδώ τις πλήρεις παρουσιάσεις της ημερίδας και για να μαθαίνετε τα νέα και την πρόοδο των καινοτόμων μεθόδων του ECOFLOW επικοινωνήστε εδώ!